Kaitkan Konsep Matematik Dengan Situasi Harian Murid

Matematik merupakan medium yang boleh menjadi penghubung yang baik dalam fenomena semula jadi dan aktiviti yang berlaku dalam persekitaran murid-murid. Disebabkan itu, kefahaman konsep dalam Matematik begitu penting dalam proses pembelajaran dan pengajaran. Justeru, pembentukan konsep Matematik yang dikaitkan dengan pengalaman murid berdasarkan aktiviti yang berlaku di sekeliling mereka perlu diberikan keutamaan dalam proses pembelajaran dan pengajaran Matematik. Murid dikatakan dapat mengaitkan konsep-konsep Matematik dengan kehidupan sebenar sekiranya mereka dapat menggunakan pengetahuan mereka untuk menganalisis data dalam memahami isu dan masalah yang berlaku di sekeliling, murid yakin menggunakan Matematik untuk menerangkan sesuatu aplikasi yang kompleks dalam dunia sebenar dan murid menganggap pembelajaran bukan sahaja kesinambungan daripada pembelajaran yang lepas, tetapi menggunakan kefahaman yang telah diperoleh dalam sesuatu konteks untuk menyelesaikan masalah lain dalam kehidupan sekeliling mereka. Justeru, salah satu matlamat yang ditekankan dalam kurikulum Matematik sekolah menengah ialah murid dapat mengaplikasikan pengetahuan matematik mereka dengan berkesan termasuklah dalam kehidupan seharian mereka. Untuk mencapai matlamat tersebut, salah satu penekanan yang perlu diberikan dalam proses pengajaran dan pembelajaran ialah membuat kaitan dalam Matematik iaitu sama ada mengaitkan konsep yang diajar dalam kelas Matematik dengan mata pelajaran lain, mahupun mengaitkan konsep Matematik dengan aktiviti-aktiviti sebenar dalam kehidupan murid. Hal ini secara tidak langsung dapat membantu mereka mencapai objektif-objektif kurikulum matematik sekolah menengah seperti menghubungkaitkan ilmu matematik dengan bidang ilmu yang lain serta membudayakan penggunaan pengetahuan dan kemahiran matematik secara berkesan dan bertanggungjawab. Di peringkat sekolah rendah juga, salah satu objektif kurikulum Matematik sekolah rendah berkaitan dengan kebolehan murid mengunakan kemahiran dan pengetahuan matematik untuk menyelesaikan masalah dalam kehidupan harian dengan berkesan dan penuh tanggungjawab. Pembelajaran yang mengaitkan konsep Matematik dengan situasi harian murid ini selari dengan teori pembelajaran kontekstual yang menyatakan bahawa pembelajaran akan berlaku apabila murid dapat memproses maklumat baru dengan mencari hubungan dengan pengalaman yang mereka telah lalui dalam kehidupan mereka. Teori pembelajaran secara kontekstual adalah berdasarkan kepada teori pengajaran dan pembelajaran konstruktivisme yang mana pembelajaran berlaku apabila guru menyediakan maklumat dan persekitaran yang membolehkan murid-murid membina sendiri pengetahuan mereka berdasarkan pengetahuan sedia ada mereka. Menurut salah seorang pelopor teori konstruktivisme iaitu Piaget, guru yang mewujudkan bilik darjah yang dipenuhi dengan bahan-bahan yang menarik khususnya dalam konteks aktiviti sebenar murid akan menggalakkan mereka membina pengetahuan mereka sendiri dan berkeupayaan untuk meneroka ilmu pengetahuan. Piaget turut menitikberatkan pembelajaran secara hands-on antara murid dengan persekitaran mereka. Pembelajaran secara kontekstual ini memberikan banyak faedah kepada murid. Antaranya ia dapat memupuk murid membina konsep serta dapat menguasai kemahiran bagi sesuatu konsep kerana ia memberikan konteks pengalaman kehidupan seharian kepada mereka. Beberapa kajian lalu mendapati pembelajaran dalam sesuatu konteks memberikan impak positif kepada murid seperti persepsi positif mereka terhadap proses pengajaran dan pembelajaran, mengatasi kesukaran mereka untuk memahami konsep yang abstrak, meningkatkan pencapaian dan mewujudkan persekitaran pembelajaran yang menyeronokkan. Dalam aspek pentaksiran, Lembaga Peperiksaan Malaysia (LPM) telah menyatakan bahawa item-item Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) perlu diletakkan dalam sesuatu konteks, iaitu situasi yang berlaku dalam persekitaran kehidupan murid dan menggunakan situasi baharu di luar bilik darjah. Bagaimanapun, item-item yang dibangunkan perlu memenuhi prinsip pembinaan item iaitu akur kurikulum yang mana perkara yang ditaksir dan konteks soalan itu diletakkan mestilah merupakan sebahagian daripada kurikulum, serta akur peluang iaitu murid mestilah diberi peluang mencukupi dalam mempelajari perkara yang ditaksir. Tidak adil sekiranya soalan yang diberikan diletakkan sesuatu konteks yang murid tidak biasa ataupun mungkin sebilangan besar tidak biasa dengan konteks yang diberikan. Selain itu, literasi Matematik mengikut kerangka pentaksiran antarabangsa Program Penilaian Pelajar Antarabangsa (PISA) yang menguji KBAT murid ialah kemampuan individu untuk memformulasi, menggunakan dan menterjemahkan Matematik dalam pelbagai konteks. Ia membantu individu untuk mengenali peranan Matematik dalam persekitaran dan membuat keputusan yang diperlukan oleh warganegara yang konstruktif (constructive), terlibat (engaged) dan reflektif (reflective). Salah satu aspek penting dalam literasi Matematik ialah masalah Matematik diletakkan di dalam satu konteks iaitu aspek dalam dunia murid di mana masalah diletakkan. Untuk kerangka Matematik PISA, empat kategori konteks dikenalpasti iaitu peribadi, pekerjaan, saintifik dan kemasyarakatan. Baru-baru ini penulis menonton sebuah rancangan dokumentari mengenai murid-murid di Vietnam. Seorang warga England yang telah lama menetap dan bekerja di negara tersebut ditemuramah oleh wartawan rancangan berkenaan mengenai faktor utama dia memilih Vietnam sebagai tempat berkerjaya. Menurutnya, dia sukakan suasana di Vietnam selepas berlakunya Perang Vietnam yang mana anak-anak muda di situ sangat dahagakan ilmu dan sentiasa ‘memburu’ ilmu pengetahuan. Menurutnya lagi, keadaan di negara tersebut sama seperti keadaannya di England pada 30 tahun yang lalu dan kini England merupakan salah sebuah negara maju di dunia. Persoalannya, mahukah kita pada masa akan datang berada di belakang Vietnam sekiranya generasi muda pada hari ini terus selesa berada pada tahap sekarang. Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah memperkenalkan pembelajaran abad ke-21 yang mana kementerian telah mengenalpasti kemahiran abad ke-21 yang sesuai dengan konteks tempatan dan dapat menyediakan warga Malaysia untuk bersaing pada peringkat antarabangsa. Untuk menjayakannya, salah satu kemahiran yang perlu ada pada guru ialah mahir dalam pengajaran dan pembelajaran secara kontekstual dalam usaha melahirkan murid abad ke-21. Salah satu ciri murid ke-21 ialah berupaya membuat hubungkait, termasuklah hubungkait pengetahuan yang dipelajari dengan mata pelajaran lain mahupun, dengan situasi sebenar dalam kehidupan mereka.

Dr. Abdul Halim Abdullah, Berita Harian, 12 Jun 2015