1.0 Pengenalan
Kemajuan sesebuah negara bukan sahaja dilihat daripada segi pembangunan sosio ekonomi, politik dan sahsiah tetapi aspek yang paling penting dalam menentukan kualiti taraf hidup sesebuah negara adalah melalui pendidikan. Pendidikan merupakan tunggak kunci penentu kejayaan sesebuah negara. Pendidikan berkualiti melahirkan generasi dengan tahap intelek yang tinggi. Pendidikan mempunyai impak yang besar ke atas pelbagai peluang kehidupan manusia untuk memperolehi dan mengekalkan kualiti kehidupan. Pelbagai inisiatif dirancang dan telah dilaksanakan dalam usaha mewujudkan tahap pendidikan yang bersifat inklusif serta berkualiti. Bagi negara kita, Malaysia, transformasi pendidikan yang dilaksanakan adalah berlandaskan kepada Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025, yang mempunyai tiga gelombang dan kini sedang berada pada kemuncak Gelombang Kedua. PPPM berteraskan lima aspirasi iaitu Akses, Kualiti, Ekuiti, Perpaduan dan Efisiensi. Dalam melaksanakan aspirasi kualiti, amat penting untuk mengetahui adakah sistem pendidikan sesebuah negara telah berada pada satu landasan yang betul setaraf dengan negara-negara maju yang lain. Menyedari hal ini, Malaysia telah menyertai pentaksiran antarabangsa Programme for International Student Assessment (PISA). Kita sedia maklum bahawa, PISA menitikberatkan perkembangan seorang pelajar dalam persediaan mereka untuk menghadapi kehidupan dewasa. Pengetahuan khusus bukan sahaja digunapakai dalam kurikulum sekolah, tetapi perlu diaplikasi dalam kehidupan seharian. Dalam artikel ini, penulis akan membandingkan pencapaian Malaysia dalam pentaksiran PISA untuk Literasi Matematik antara negara Asia Tenggara yang turut terlibat sama dalam PISA.
2.0 Latar Belakang PISA
Programme for International Student Assessment atau lebih dikenali sebagai PISA adalah suatu program pentaksiran dan kajian antarabangsa yang dianjurkan oleh Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) dengan kerjasama beberapa negara. Pada permulaannya, kajian PISA ini dilaksanakan pada tahun 2000 dengan penglibatan 32 negara. Kajian PISA ini melibatkan pelajar yang berumur 15 tahun. Antara 4500 dan 10000 pelajar setiap negara yang terlibat dalam kajian ini. Tujuan kajian ini dilaksanakan adalah untuk menilai kesediaan pelajar untuk melalui kehidupan orang dewasa. Kajian PISA ini mengandungi tiga domain literasi, iaitu Literasi Bacaan, Literasi Matematik dan Literasi Saintifik. Kajian PISA bukan sahaja akan menilai penguasaan kurikulum sekolah, tetapi PISA juga menilai sejauh mana pengetahuan dan kemahiran penting yang diperlukan dalam kehidupan orang dewasa. Secara keseluruhan, pentaksiran PISA menekankan penilaian merentas kurikulum. Kaedah pentaksiran PISA ialah ujian bertulis di mana setiap pelajar akan diberi masa dua jam untuk menyiapkan ujian tersebut. Bentuk soalan yang diberikan adalah soalan pelbagai pilihan jawapan dan soalan-soalan yang memerlukan pandangan atau tanggapan pelajar itu sendiri. Perkara-perkara yang terdapat dalam setiap soalan merupakan soalan yang berdasarkan kehidupan sebenar. PISA juga turut mengumpul maklumat latar belakang pelajar dan sekolah melalui Soal Selidik Murid dan Soal Selidik Sekolah, yang perlu dijawab oleh pengetua sekolah. Namun begitu, pada PISA 2015, ujian berasaskan komputer telah dilaksanakan. Melalui kaedah ini, soalan ujian dan soal selidik pelajar telah disediakan secara interaktif, di mana terdapat elemen simulasi dalam beberapa soalan yang disediakan.
Pentaksiran PISA yang pertama berlangsung pada tahun 2000 dan laporan keputusan pentaksiran tersebut dikeluarkan pada tahun 2001. Kitaran pentaksiran PISA ialah pada setiap tiga tahun. Setiap kitaran pentaksiran PISA akan memfokuskan dengan satu domain utama, di mana dua pertiga masa ujian akan dikhususkan untuk domain utama. Dua domain lagi diberikan dalam bentuk soalan kemahiran. Pada tahun 2000, domain utama ialah Literasi Bacaan. Literasi Matematik dijadikan domain utama pada tahun 2003 dan Literasi Saintifik pula pada tahun 2006. Kitaran seterusnya bagi pentaksiran PISA ialah pada tahun 2009, 2012 dan 2015. Pada tahun 2018 pula bermulanya kitaran ketujuh bagi PISA. Mulai tahun 2012, selain domain literasi, domain inovatif telah diperkenalkan, iaitu Penyelesaian Masalah (2012), Penyelesaian Masalah Berkolaboratif (2015) dan Kompetensi Global (2018).
Hasil kajian PISA yang diperolehi akan menentukan profil pengetahuan dan kemahiran asas pelajar pada akhir persekolahan. Pada masa yang sama juga, hasil kajian ini akan menunjukkan hubungkait keputusan pelajar dan ciri-ciri sekolah mereka. Oleh itu, ketiga-tiga domain literasi PISA menekankan keupayaan untuk melaksanakan beberapa proses asas dalam pelbagai situasi, yang disokong oleh pemahaman yang luas tentang konsep-konsep utama, dan bukannya hanya memiliki pengetahuan khusus. Negara-negara yang mengambil bahagian dalam kitaran PISA pertama (tahun 2000) termasuklah Australia, Austria, Belgium, Brazil, Kanada, China, Republik Czech, Denmark, Finland, Perancis, Jerman, Greece, Hungary, Iceland, Ireland, Itali, Jepun, Korea , Latvia, Luxembourg, Mexico, Belanda, New Zealand, Norway, Poland, Portugal, Persekutuan Rusia, Sepanyol, Sweden, Switzerland, United Kingdom dan Amerika Syarikat. Sehingga tahun 2018, pentaksiran PISA telah disertai oleh 79 negara yang terdiri daripada 37 negara OECD dan 42 negara bukan OECD.
Sejarah penglibatan Malaysia dalam pentaksiran PISA bermula pada tahun 2009 di mana Malaysia telah menyertai PISA pada kitaran yang keempat. Pada tahun tersebut, domain utama ialah Literasi Bacaan. Sepanjang kajian PISA berlangsung, Malaysia telah menyertai PISA sebanyak empat kali, iaitu pada PISA 2009, PISA 2012, PISA 2015 dan PISA 2018. Secara purata, sebanyak 7000 pelajar, 4800 guru, 200 pentadbir dan 200 buah sekolah yang menyertai kajian PISA bagi setiap kitaran di Malaysia. Manakala di peringkat antarabangsa, seramai 600,000 pelajar yang mewakili sebanyak 32 juta pelajar berumur 15 tahun di seluruh dunia mengambil bahagian dalam setiap kitaran pentaksiran PISA.
Bersambung…