Perintah Kawalan Pergerakan Malaysia (PKP) 2020 merujuk kepada tindakan pencegahan oleh kerajaan persekutuan Malaysia terhadap kes pandemik koronavirus (COVID-19) pada 16 Mac 2020, oleh itu “kawalan gerakan” dilaksanakan di seluruh negara.[2] Kejadian itu sering dirujuk oleh sesetengah pihak media sama ada beberapa media tempatan mahupun media antarabangsa sebagai “Kuarantin Malaysia”
Kronologi
Pada 16 Mac 2020 jam 10 malam waktu Malaysia, Perdana Menteri Malaysia, Tan Sri Muhyiddin Yassin memberi ucapan secara langsung di televisyen dan secara rasmi mengisytiharkan perintah kawalan pergerakan di bawah Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit 1988 dan Akta Polis 1967.[7]
| # | Keterangan |
|---|---|
| 1 | Larangan menyeluruh pergerakan dan perhimpunan ramai di seluruh negara termasuk aktiviti keagamaan, sukan, sosial dan budaya. Untuk menguatkuasakan larangan ini, semua rumah ibadat dan premis perniagaan hendaklah ditutup kecuali pasaraya, pasar awam, kedai runcit dan kedai serbaneka yang menjual barangan keperluan harian. Khusus untuk umat Islam untuk penangguhan semua aktiviti keagamaan di masjid dan surau termasuk solat jumaat adalah selaras dengan keputusan Mesyuarat Jawatankuasa Muzakarah Khas yang telah bersidang pada 15 Mac 2020.[8] |
| 2 | Sekatan menyeluruh semua perjalanan rakyat Malaysia ke luar negara. Bagi yang baru pulang dari luar negara, mereka dikehendaki untuk menjalani pemeriksaan kesihatan dan melakukan kuarantin secara sukarela selama 14 hari.[8] |
| 3 | Sekatan kemasukan semua pelancong dan pelawat asing ke dalam negara.[8] |
| 4 | Penutupan semua taska, sekolah kerajaan dan swasta termasuk sekolah harian, sekolah berasrama penuh, sekolah antarabangsa, pusat tahfiz dan lain-lain institusi pendidikan rendah, menengah dan pra-universiti.[8] |
| 5 | Penutupan kesemua institusi pendidikan tinggi awam dan swasta (IPT) serta institut latihan kemahiran di seluruh negara.[8] |
| 6 | Penutupan semua premis kerajaan dan swasta kecuali yang terlibat dengan perkhidmatan penting kepada negara iaitu air, elektrik, tenaga, telekomunikasi, pos, pengangkutan, pengairan, minyak, gas, bahan api, pelincir, penyiaran, kewangan, perbankan, kesihatan, farmasi, bomba, penjara, pelabuhan, lapangan terbang, keselamatan, pertahanan, pembersihan, peruncitan dan bekalan makanan.[8] |
Berkuat kuasa pada 18 Mac, Malaysia secara rasmi melaksanakan langkah kawalan pergerakan. Pada 25 Mac, Perdana Menteri, Tan Sri Muhyiddin Yassin melalui siaran langsung kebangsaan mengumumkan bahawa perintah kawalan itu dilanjutkan sehingga 14 April.[9][10] Walau bagaimanapun, terdapat pertimbangan kawalan pergerakan lebih lanjut sehingga akhir April atau Mei kerana jumlah kes di Malaysia dijangka meningkat pada pertengahan April, menurut Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO). [11][12] Pada 8 April, Ketua Pengarah Kesihatan Malaysia, Datuk Dr Noor Hisham Abdullah memberitahu kementerian kesihatan sedang mengadakan perbincangan dengan kabinet negara mengenai kemungkinan lanjutan PKP, dengan keputusan empoh PKP yang diumumkan tidak lewat daripada hari Jumaat.[13][14]
Polis Diraja Malaysia (PDRM) pada mulanya memberi amaran bahawa sesiapa yang tidak mematuhi langkah kawalan boleh dikenakan pelbagai penalti di bawah Kanun Keseksaan.[15] Walau bagaimanapun, pada 18 Mac, jabatan Peguam Negara mengeluarkan gazet persekutuan khusus untuk perintah kawalan, menyatakan penalti sehingga RM1,000 dan/atau sehingga enam bulan penjara bagi sesiapa yang tidak mematuhi peraturan perintah itu.[16]
Semua perjalanan antara negeri, kecuali perjalanan ke Sarawak tertakluk kepada kebenaran bertulis daripada pihak polis yang dikehendaki dengan alasan yang sah dalam tempoh kawalan.[17] Kehadiran orang ramai di balai polis yang cuba mendapatkan permit hanya dalam tempoh beberapa jam sebelum kawalan perjalanan dikuatkuasakan juga berlaku. Bimbang bahawa penyakit itu akan tersebar, PDRM kemudian membatalkan polisi tersebut dalam tempoh beberapa jam sehingga notis selanjutnya.[18]
Semasa perintah itu, PDRM mengadakan sekatan jalanraya di seluruh negara,[19] untuk memastikan dan memberi amaran kepada rakyat Malaysia untuk tinggal di rumah dan mematuhi perintah itu.[20][21][22] Bermula dari 22 Mac, Angkatan Tentera Malaysia akan digerakkan untuk membantu pihak PDRM bagi memastikan keberkesanan perintah terebut.[23][24]
Pada 30 Mac, kerajaan pusat telah menetapkan bahawa semua perniagaan seperti pasar raya dan restoran, termasuk perkhidmatan penghantaran makanan hanya boleh dikendalikan dari pukul 8 pagi sehingga 8 malam bermula dari 1 April.[25] Bagaimanapun, kerajaan Sarawak menegaskan masa operasinya dari 7 pagi sehingga 7 malam, menyatakan bahawa siang di Sarawak lebih awal berbanding Malaysia Barat.[26] Langkah selanjutnya bermula 1 April; seseorang tidak boleh menemani orang lain semasa perjalanan kecuali dengan tujuan untuk perubatan, radius perjalanan 10 km untuk semua pelancong (termasuk untuk tujuan perubatan) dan melarang semua jenis perhimpunan kecuali untuk pengebumian, namun para hadirin mesti dalam jumlah minimum.[27] Sesiapa yang melakukan perjalanan dengan tujuan perubatan dikecualikan daripada peraturan perseorangan dan jarak perjalanan.[28]
Semua peringkat rantai bekalan berkaitan pertanian dan industri perikanan dibenarkan beroperasi sepanjang perintah.[29]
Perintah Kawalan Pergerakan Diperketatkan
Bermula 27 Mac, beberapa kawasan tertentu di Malaysia tertakluk kepada perintah ketat yang dipanggil “Perintah Kawalan Pergerakan Diperketatkan (PKPD)” selama 14 hari jika kumpulan besar dikesan di dalam kawasan itu agar kerajaan dapat menjalankan ujian COVID-19 dengan teliti terhadap semua penduduk, dan untuk membendung penyebaran pandemik di luar kawasan tersebut. Pesanan termasuk: Perintah termasuk:[30]
- semua penduduk dan pelawat di dalam kawasan dilarang keluar dari rumah mereka semasa perintah itu;
- bukan penduduk dan pelawat dari luar kawasan tidak dibenarkan masuk ke kawasan yang tertakluk kepada perintah itu;
- semua perniagaan ditutup;
- bekalan makanan yang mencukupi akan diberikan oleh pihak berkuasa semasa 14 hari untuk semua penduduk;
- pangkalan perubatan akan ditubuhkan di kawasan itu;
- semua jalan ke kawasan itu disekat.
Pada 27 Mac, dua kawasan di Simpang Renggam, Johor tertakluk kepada perintah lebih ketat yang dipanggil “Perintah Kawalan Pergerakan Diperketatkan (PKPD)” sehingga 9 April kerana kawasan tersebut sahaja menyumbang kepada setinggi 61 kes. [30] Pada 30 Mac, perintah ini dilaksanakan untuk beberapa kampung di Kampung Sungai Lui, Daerah Hulu Langat, Selangor disebabkan oleh pengesanan kumpulan yang melibatkan madrasah dengan 71 kes positif.[31] Menara City One yang majoriti didiami olej pekerja asing di Jalan Munshi Abdullah, Kuala Lumpur tertakluk kepada perintah yang dilanjutkan pada 31 Mac lalu disebabkan oleh 17 kes yang melibatkan penduduk menara telah dikesan.[32] Perumahan flat Selangor Mansion dan Malayan Mansion, terletak di Jalan Masjid India, Kuala Lumpur, tertakluk kepada PKPD pada 7 April, kerana 15 kes positif dikesan di dalam kedua-dua bangunan itu.[33]
Pada 6 April, Menteri Pertahanan Malaysia, Datuk Seri Ismail Sabri Yaakob berkata bahawa kerajaan sedang merancang untuk prosedur operasi piawaian yang baru mengenai PKPD dan kerajaan cuba tidak mengenakan jarak yang luas ke kawasan yang tertakluk kepada PKPD.[34] Beberapa negeri turut membatalkan Bazar Ramadan.
Kawasan yang terlibat
Berikut ialah kawasan yang terlibat dalam Perintah Kawalan Pergerakan Diperketatkan (PKPD):
| # | Lokasi | Negeri | Tarikh Mula berkuatkuasa | Sumber |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Kampung Dato’ Ibrahim Majid dan Bandar Baharu Datuk Ibrahim Majid (Simpang Renggam) | Johor | 27 Mac 2020 | [35] |
| 2 | Batu 21 hingga Batu 24, Sungai Lui (Hulu Langat) | Selangor | 30 Mac 2020 | [36] |
| 3 | Menara City One di Jalan Munshi Abdullah | Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur | 31 Mac 2020 | [37] |
| 4 | Flat Malayan Mansion dan Selangor Mansion di Jalan Masjid India | Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur | 7 April 2020 | [38] |
| 5 | Seluruh kawasan Masjid India meliputi:
|
Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur | 14 April 2020 | [39] |
| 6 | Pusat Bandar Utara, Kuala Lumpur dan kawasan sekitar Pasar Borong Kuala Lumpur meliputi:
|
Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur | 20 April 2020 | [40] |
| 7 | Selayang Baru, Gombak meliputiย :
|
Selangor | 25 April 2020 | [41] |
Perintah Kawalan Pergerakan Bersyarat
Pada 1 Mei, Tan Sri Muhyiddin Yassin dalam ucapan khasnya sempena Hari Pekerja telah memperkenalkan Perintah Kawalan Pergerakan Bersyarat (PKPB), iaitu perlonggaran syarat-syarat PKP tertentu untuk membuka semula ekonomi negara secara terkawal yang dijadualkan bermula dari 4 Mei.[42] Syarat-syarat baharu dalam PKPB termasuk:[43]
- hampir semua sektor dan aktiviti ekonomi dibenarkan beroperasi sambil memperhatikan prosedur operasi standard (SOP) perniagaan yang merangkumi penjarakan sosial dan mencatat nama dan nombor telefon pelanggan dan tarikh lawatan mereka;
- aktiviti sukan yang melibatkan perhimpunan besar, sentuhan badan dan risiko jangkitan lain tidak dibenarkan, termasuk semua acara sukan dalaman dan stadium. Kegiatan sukan luar yang tidak melibatkan sentuhan badan dengan kumpulan kecil tanpa penonton dan tidak melebihi 10 orang dibenarkan dengan syarat penjarakan sosial dilakukan;
- acara sosial, komuniti dan budaya yang melibatkan perhimpunan besar serta semua jenis acara dan perhimpunan rasmi adalah tidak dibenarkan. Aktiviti keagamaan dan semua aktiviti berjemaah atau perhimpunan di rumah ibadat juga tidak dibenarkan;
- perjalanan antara negeri, termasuk tradisi balik kampung sempena perayaan Hari Raya Aidilfitri yang akan datang tidak dibenarkan kecuali untuk tujuan kerja dan pulang setelah terkandas di kampung halaman atau di tempat lain.
Perintah Kawalan Pergerakan Pemulihan
Pada 7 Jun 2020, Perdana Menteri, Tan Sri Muhyiddin Yasin telah mengumumkan bahawa pada 10 Jun, Perintah Kawalan Pergerakan Bersyarat (PKPB) akan digantikan dengan Perintah Kawalan Pergerakan Pemulihan (PKPP) yang merupakan fasa pemulihan dari pelaksanaan PKP dan PKPB yang bermula pada 10 Jun hingga 31 Ogos 2020[44]
Langkah mengikut negeri
Pahang
Bermula 21 Mac (Sabtu) sehingga 31 Mac (Selasa), semua premis perniagaan di daerah Kuantan, Pekan, Bentong, Jerantut dan Temerloh, (Cameron Highlands telah bermula melaksanakan langkah tersebut pada 16 Mac) hanya boleh beroperasi pada waktu siang sehingga 12 jam, dan perlu ditutup selepas 7 malam sehingga 7 pagi. Mengikut ukuran, semua kedai yang pada asalnya dibenarkan beroperasi dalam tempoh perintah kawalan termasuk restoran pandu lalu, restoran makanan segera dan stesen minyak, tidak dibenarkan beroperasi antara jam 7 malam hingga 7 pagi.[45] Bermula 1 April, polis negeri Pahang mengetatkan sempadan negeri dan menubuhkan sekatan jalan raya di jalan utama negeri. [46]
Perak
Waktu operasi pasar borong di Perak semasa PKP ditetapkan dari 4 pagi sehingga 10 pagi. Bagaimanapun, bermula 6 April, perniagaan berkaitan makanan basah seperti ayam dan makanan laut ditetapkan dari 4 pagi sehingga 10 pagi, manakala perniagaan untuk sayur-sayuran dan buah-buahan ditetapkan dari 11 pagi sehingga 4 petang. Penutupan dari 10 pagi sehingga 11 malam diutamakan untuk proses pembersihan.[47]
Terengganu
Polis Terengganu merancang untuk mengawal kawalan lalulintas berdasarkan nombor pendaftaran kenderaan, di mana kenderaan dengan nombor pendaftaran ganjil hanya boleh dibenarkan dalam hari yang ganjil dan sebaliknya, bermula 1 April, namun ianya ditangguhkan untuk memberi laluan untuk kajian terperinci terhadap kawalan yang dicadangkan.[48]
Kesan
Keperluan asas
Sebelum Malaysia mengumumkan “kawalan pergerakan”, kebanyakan pasar raya di seluruh negara mula menerima pembelian barangan keperluan secara mendadak terutama sekali bekalan topeng kesihatan yang terhad menyebabkan harga topeng meningkat secara mendadak. Sebagai tindak balas, Perdana Menteri Malaysia berkata dalam ucapan televisyen pada 16 Mac bahawa beliau yakin bekalan makanan, keperluan harian dan penjagaan kesihatan (termasuk topeng kesihatan) mencukupi di seluruh negara, sambil menambah bahawa Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna akan memantau bekalan makanan dan permintaan harian pasaran semasa tempoh penutupannya.[7]
Pengangkutan
Sejumlah rakyat Malaysia yang bekerja di Singapura dan warga asing bergegas kembali ke pusat pemeriksaan imigresen dengan harapan untuk kembali ke Singapura sebelum perintah itu dikuatkuasakan. Pihak pengangkutan awam yang berpusat di Singapura telah mengatur penginapan sementara di beberapa hotel untuk menampung Kapten Bas Malaysia yang terjejas.[49][50] Perkhidmatan bas berjadual antara Singapura dan Johor Bahru turut tergantung.[51] Terdapat laporan bahawa kawalan pergerakan juga menyebabkan beberapa kebimbangan di kalangan penduduk Singapura mengenai bekalan makanan mereka yang sebahagian besarnya datang dari Malaysia dimana ia dijamin oleh menteri dan Perdana Menteri Singapura bahawa terdapat bekalan yang cukup untuk negara tersebut.[52][53][54] Dalam beberapa masa selepas perintah itu diumumkan di Malaysia, pembelian panik kembali berlaku di Singapura apabila kebanyakan warga Singapura melakukan pembelian di pasar raya di negara mereka untuk stok barangan keperluan asas.[55] Dengan pengumuman kawalan pergerakan, pelbagai pihak misi diplomatik seperti Amerika Syarikat dan Perancis telah berhenti mengeluarkan visa, manakala India telah melarang rakyat Malaysia untuk melancong ke negaranya.[56] Rakyat Thailand yang berada di Malaysia turut mula keluar dari Malaysia dalam jumlah yang besar sementara warga Indonesia di Malaysia juga bersedia untuk keadaan seperti yang dilaporkan oleh pihak kedutaan mereka.[57][58][59] Pihak misi diplomatik yang lain turut memantau keadaan pergerakan yang ketat dan menunggu arahan selanjutnya daripada pihak kerajaan mereka dan kerajaan Malaysia.[60]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Memandangkan jumlah bilangan penumpang berkurangan dengan ketara semasa perintah kawalan gerakan, dan untuk mengurangkan risiko jangkitan penumpang dan pekerja, Rapid Bus akan menyesuaikan kekerapan semua basnya bermula 20 Mac. Mereka juga menggalakkan orang ramai untuk merancang perjalanan mereka terlebih dahulu. Kaunter perkhidmatan pelanggan di Stesen Pasar Seni juga ditutup buat sementara waktu bermula dari 20 Mac.[61] Rapid Ferry juga telah membuat penyesuaian dengan mengurangkan kepada dua feri setiap hari untuk beroperasi bermula dari 20 Mac. Setiap peralihan akan diubah dari waktu asal 20 minit kepada 30 minit. Selepas jam 10 malam, kekerapan perkhidmatan feri akan berubah menjadi 1 jam. Bagi masa perjalanan feri yang terakhir, ia akan bergantung kepada masa ketibaan bas terakhir di Penang Sentral. [62]
Bermula 4 April 2020, disebabkan perintah itu, yang mengakibatkan pengurangan yang signifikan dalam aliran penumpang, kesemua perkhidmatan rel KLIA Ekspres akan digantung sehingga akhir tempoh kawalan. [63]
Tangkapan
Pada 2 April 2020, Menteri Pertahanan Malaysia Datuk Seri Ismail Sabri Yaakob melaporkan bahawa 4,189 individu telah ditangkap sejak dua minggu lalu kerana melanggar perintah kawalan gerakan. Daripada jumlah ini, 1,449 individu telah dituduh di mahkamah. Pesalah ketika PKP dikenakan denda sehingga RM1,000 atau dipenjarakan tidak melebihi enam bulan atau kedua-duanya.[64] PKP telah menyebabkan penurunan kadar jenayah kebangsaan sebanyak 70%.[65] Data daripada Kementerian Wanita dan Keluarga mencadangkan kenaikan sedikit keganasan rumah tangga di seluruh negara semasa PKP, bagaimanapun ianya terkawal.[66]
