Usman Awang, atau nama sebenarnya Wan Osman bin Wan Awang, adalah seorang tokoh sastera yang sangat penting dalam sejarah kesusasteraan Melayu moden. Dilahirkan pada 12 Julai 1929 di Kampung Tanjung Sedili, Kota Tinggi, Johor, beliau terkenal dengan nama pena seperti Tongkat Warrant dan diingati melalui pelbagai puisi serta karya drama yang meninggalkan kesan mendalam terhadap pembacanya. Usman Awang dikenali sebagai seorang penyair yang berjiwa rakyat, dengan karya-karya yang menyentuh isu sosial dan perjuangan kemanusiaan.
Perjalanan hidupnya bermula dengan alam persekolahan di Kota Tinggi, Johor pada era kolonial Inggeris. Pada tahun 1937, beliau menyambung persekolahan di Mersing, Johor. Namun, ketika Jepun menjajah Malaya pada tahun 1942, Usman Awang dipaksa bekerja sebagai petani dan kemudiannya dihantar ke Singapura oleh pihak Jepun untuk bekerja secara paksa selama enam bulan. Setelah berjaya melarikan diri, beliau kembali ke Segamat dan menjadi ‘budak pejabat’ di Pejabat Taliair Segamat sebelum menyertai Pasukan Polis Jepun (Botai).
Setelah perang tamat dan Jepun menyerah kalah, Usman Awang berkhidmat sebagai polis di Melaka pada tahun 1946. Sebelum itu, pada tahun 1940, beliau menyambung persekolahan di Bandar Maharani Muar, Johor, di mana beliau lulus Darjah VI. Pada era pemerintahan Inggeris semula selepas perang, beliau meneruskan latihan sebagai polis di Johor Bahru.
Pada tahun 1951, Usman Awang berpindah ke Singapura dan bekerja sebagai pembaca pruf di akhbar Melayu Raya. Beliau kemudian menjadi pemberita dan seterusnya sidang pengarang Mingguan Melayu sebelum berpindah ke Utusan Melayu pada tahun 1952. Usman Awang akhirnya berpindah ke Kuala Lumpur bersama Utusan Melayu setelah Malaya mencapai kemerdekaan pada tahun 1957. Di Kuala Lumpur, beliau terlibat dalam mogok di Utusan Melayu pada tahun 1961 yang menyebabkan beliau berhenti kerja. Beliau kemudian berkhidmat dengan Penerbitan Federal dan menjadi Ketua Satu PENA (Persatuan Penulis Nasional) dari tahun 1962 hingga 1966. Pada tahun 1963, beliau mula berkhidmat dengan Dewan Bahasa dan Pustaka.
Usman Awang telah menghasilkan pelbagai karya yang memberikan impak besar dalam kesusasteraan Melayu. Antara puisi-puisinya yang terkenal termasuk “Pak Utih,” “Ke Makam Bonda,” “Gadis di Kuburan,” “Salam Benua,” dan “Anak Jiran Tionghoa.” Beliau juga menulis beberapa karya drama yang penting seperti “Serunai Malam,” “Matinya Seorang Pahlawan,” dan “Muzikal Uda dan Dara.” Selain itu, beliau turut menghasilkan antologi puisi seperti “Duri dan Api,” “Gelombang,” dan “Puisi-Puisi Pilihan Usman Awang.”
Usman Awang dikenang bukan sahaja sebagai seorang penyair dan penulis drama, tetapi juga sebagai pejuang sastera yang memperjuangkan hak dan kebebasan berkarya. Beliau berjaya meletakkan sastera Melayu di peta dunia melalui karya-karyanya yang sarat dengan mesej kemanusiaan dan perpaduan. Sumbangannya dalam kesusasteraan Melayu kekal relevan hingga ke hari ini dan terus menjadi inspirasi kepada generasi penulis yang akan datang.
