Oleh Shahabuddin Amerudin
Pusat Geospatial Negara (PGN) telah memainkan peranan penting dalam pembangunan dan pengurusan Infrastruktur Data Geospatial Negara (MyGDI) sejak penubuhannya pada tahun 2002. Bertindak sebagai pusat utama penyelarasan dan perkongsian maklumat geospatial, PGN telah berjaya membina platform yang memungkinkan integrasi data dari pelbagai agensi kerajaan, sektor swasta, dan awam. PGN bukan sahaja menggalakkan penggunaan standard geospatial yang seragam, tetapi juga menyediakan perkhidmatan capaian data geospatial yang berkualiti dan boleh dipercayai.
Peranan dan Tanggungjawab PGN
PGN bertanggungjawab dalam memastikan keseragaman data geospatial melalui pembangunan standard yang ketat dan penyelarasan antara pelbagai pihak berkepentingan. Sebagai pusat sehenti untuk perkongsian maklumat geospatial, PGN mempermudahkan akses kepada data yang kritikal untuk perancangan pembangunan negara, penyelidikan, dan inovasi dalam pelbagai bidang. Visi PGN untuk menjadi peneraju dalam perkongsian maklumat geospatial secara mampan juga membuktikan keazaman mereka dalam menyokong kesejahteraan negara melalui penggunaan teknologi geospatial.
Selain itu, PGN menganjurkan pelbagai program pembangunan modal insan untuk meningkatkan kemahiran dalam Sistem Maklumat Geografi (GIS). Mereka juga bertindak sebagai penasihat teknikal dalam pembangunan aplikasi geospatial, memberi khidmat nasihat dan bimbingan kepada agensi kerajaan dan pihak swasta. Melalui program outreach yang sering kali diadakan, PGN berusaha untuk mempromosikan teknologi GIS terkini kepada kumpulan sasaran di seluruh negara.
Pencapaian dan Sumbangan PGN
Di peringkat nasional, PGN telah berjaya mengintegrasikan pelbagai sumber data geospatial melalui platform MyGDI, yang memungkinkan perkongsian data secara lancar dan efisien. Sistem ini telah membantu dalam mempercepatkan proses perancangan dan pelaksanaan projek-projek besar yang memerlukan akses kepada data geospatial yang tepat dan terkini. PGN juga memainkan peranan penting dalam mengelakkan pertindihan data geospatial antara agensi, yang boleh membawa kepada pembaziran sumber dan kekeliruan dalam pelaksanaan dasar. Dengan menyediakan garis panduan yang jelas dan berasaskan piawaian antarabangsa, PGN telah berjaya memastikan bahawa data geospatial yang dikongsi adalah tepat, berkualiti, dan memenuhi keperluan pengguna.
Sumbangan ini terbukti penting dalam usaha menangani cabaran-cabaran pembangunan di Malaysia, terutamanya dalam konteks perancangan bandar, pengurusan bencana, dan pemantauan alam sekitar. Sebagai contoh, melalui penyelarasan data geospatial yang tepat, agensi-agensi yang terlibat dalam pengurusan bencana dapat bertindak dengan lebih cepat dan efisien, sekaligus mengurangkan impak negatif kepada masyarakat dan ekonomi.
Cadangan Penambahbaikan
Walaupun PGN telah mencatatkan banyak kejayaan, terdapat beberapa aspek yang boleh diperbaiki. Pertama, keterbukaan data geospatial kepada umum masih boleh ditingkatkan. Walaupun MyGDI menyediakan platform perkongsian data, akses kepada beberapa set data masih terhad kepada agensi kerajaan dan pihak berkepentingan tertentu sahaja. Dengan peningkatan keterbukaan data, lebih ramai penyelidik, pengusaha, dan masyarakat awam boleh memanfaatkan data geospatial untuk pelbagai tujuan, termasuk inovasi teknologi dan penyelesaian masalah tempatan.
Kedua, PGN perlu memperkukuhkan usaha untuk menggalakkan penggunaan data geospatial dalam sektor swasta dan masyarakat awam. Walaupun program outreach telah dijalankan, kesedaran dan pemahaman terhadap potensi data geospatial di kalangan masyarakat umum masih rendah. PGN boleh meningkatkan usaha untuk melibatkan komuniti melalui program pendidikan yang lebih meluas, termasuk kursus-kursus dalam talian yang mudah diakses oleh orang awam.
Akhir sekali, PGN boleh memperbaiki sistem penyimpanan dan pengurusan data untuk menangani cabaran dalam integrasi data yang semakin kompleks. Ini boleh termasuk pelaburan dalam teknologi baru seperti penyimpanan awan dan kecerdasan buatan (AI) untuk menganalisis data geospatial secara lebih efisien dan proaktif. Dengan teknologi yang semakin maju, cabaran-cabaran seperti data besar (Big Data) dan keperluan analitik yang mendalam memerlukan platform pengurusan data yang lebih mantap dan fleksibel.
Kesimpulan
Pusat Geospatial Negara telah memainkan peranan yang kritikal dalam membina asas yang kukuh untuk pengurusan data geospatial di Malaysia. Dengan kejayaan yang telah dicapai, PGN masih mempunyai ruang untuk penambahbaikan, terutamanya dalam meningkatkan keterbukaan data, memperluas penggunaan dalam sektor swasta dan awam, serta memperkukuhkan infrastruktur teknologi. Dengan pelaksanaan strategi yang komprehensif, PGN boleh terus menyumbang kepada pembangunan negara yang berasaskan data dan teknologi, sekaligus merealisasikan visinya sebagai peneraju dalam perkongsian maklumat geospatial untuk kesejahteraan negara.
Rujukan kepada pelbagai kajian dan laporan menunjukkan bahawa peningkatan dalam penggunaan data geospatial adalah kritikal bagi negara yang ingin bergerak ke arah ekonomi berasaskan pengetahuan. Dalam konteks ini, PGN boleh memainkan peranan yang lebih aktif dalam menggalakkan inovasi dan penggunaan teknologi geospatial yang lebih meluas .
Rujukan:
- Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia (JUPEM). (2023). Pelan Strategik PGN 2020-2025. Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia.
- MyGDI. (2023). Infrastruktur Data Geospatial Negara (NSDI). Diakses daripada https://www.mygeoportal.gov.my.
